Kontaktörler ve rölelerin bazen birbirlerinin yerine kullanılabileceği kabul edilir. Bununla birlikte, kontaktör kullanılmasını gerektiren bir uygulamada röle kullanmak kötü sonuçlara sebep olabilir. Çünkü her ikisi de yük kontrolü ve anahtarlaması için kullanılan ve elektrikle kontrol edilen anahtarlar olmasına rağmen, kontaktörleri 10A veya daha üstündeki yükler için kullanmak için uygunken , röleleri 10 amperden daha küçük değerlerde kullanmak daha uygundur.
Kontaktörler ve Rölelerin farkları nelerdir?
Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından röle şu şekilde tanımlanır; “Bir devredeki kontakların, aynı devrede veya bir/birden fazla bağlı devredeki değişikliklerle kontrol edildiği sistemdir”.
Kontaktörlerin tanımı ise şu şekildedir: “Bir elektrik devresini normal koşullar altında açma ve kapamaya yarayan sistemdir.”
| Röleler | Kontaktörler |
| Kısmen daha küçük boyuttadır. | Rölelere göre daha büyük boyuttadır. |
| Daha düşük akım şiddetli devrelerde kullanılır. | Hem düşük hem yüksek akımlı devrelerde kullanılır. |
| Öncelikle şunlar için kullanılır:
· Kontrol ve otomasyon devreleri · Koruma devreleri · Küçük elektronik devrelerin açılıp kapanması |
Genellikle devreyi açıp kapama için kullanılır:
· Motorlar · Kondansatörler · Aydınlatma |
|
Minimum iki NA/NK kontağından oluşur.
|
3 fazlı güç kontağından oluşur. Bazı durumlarda yardımcı kontaklar da mevcuttur.
|
Kontaktörlerin İşlevselliği Nelerdir?
Elektrik akımı, bir cihaza kontaktörlerin kontakları üzerinden ulaşır. Kontaktörlerin ana işlevi, bir elektrik devresini açmak veya kapatmaktır. Kontaktör, çalıştığı ana üniteden çıkartılarak devre dışı bırakılabilir. Akan elektrik kaynağının olmaması da bağlantıyı yok eder ve manyetik alanı da ortadan kaldırır.
Kontaktör Uygulamaları
3 fazlı uygulamalar kontaktör için, tek fazlı uygulamlar ise röleler için uygundur. Röleler 250 volta (AC) kadar, kontaktörler ise 1000 volta kadar olan uygulamalar için dayanıklıdır.
Ayrıca koruma aradığınız sistemin görevini de anlamak çok önemlidir. Aşırı yükün meydana gelebileceği durumlarda ki bu durumda devrenin enerjisinin kesilmemesi insanları ve/veya cihazı riske atabilir, kontaktörler üstün başarı gösterir. Röleler bu korumayı sağlayamaz. Bununla birlikte kontaktör kullanımının ekstra güvenliği garanti etmediği düşük güçlü uygulamalarda, rölelerin kullanılması maliyetleri azaltabilir.
Kontaktörler aynı zamanda genellikle yüksek akımlı motorları, kondansatörleri ve aydınlatma sistemlerini anahtarlamak için kullanılır. Kontaktörler, normalde kapalı durumda çalışabilmeleri için yardımcı kontaklarla da donatılabilir. Kontaktörler, enerjinin verilmiş veya kesilmiş olup olmadığına bakılmaksızın, bu konfigürasyonda anahtarlamayı gerçekleşecektir.
Özet
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, aşırı yük durumunun meydana gelme olasılığı bulunan yüksek güçlü devrelerde kontaktör tercih edilmelidir. Özellikle, devreyi enerjinin altında bırakmak, bireyler veya ekipmanlar için tehlikeli ortam oluşturacaksa bu durum geçerlidir.
Öte yandan, kontaktöre yalnızca düşük güçlü devrelerin açılması amacı ile ihtiyaç duyduğunuz durumlarda, kontaktörün aşırı çalışması muhtemeldir. Bu gibi durumlar röle kullanmak dah doğru olacaktır. Özetle, gereksinimlerinize, uygulamanıza ve tabii ki bütçenize göre karar vermeniz gerekir.
Cihazlarınızın daha iyi korunmasını ve kontaktörlerinizin ömrünün uzun olmasını istiyorsanız, uygulamanızı ve ihtiyaçlarınızı değerlendirebilecek ve tercih edilebilir çözümler önerebilecek bir elektrik uzmanıyla görüşmeyi unutmayın.
