Hemoroid (Basur) Nedir?
Halk arasında basur olarak adlandırılan hemoroid kalın bağırsak ucundaki anal kanal içinde bulunan damarların genişlemesine verilen isimdir. Bu kanalların genişlemesi ile aşırı kilo, hamilelik, yerçekimi yada kabız olma durumuna bağlı hallerde aşırı ıkınma ile karın iç basıncının artmasına ve anüsten dışarı çıkmasına sebep olmaktadır. Orta yaştaki yetişkinlerde sıkça görülen hemoroid şikayetleri 50 yaşına gelindiğinde insanların yaklaşık yarısı rektal ağrı şikayeti ile doktorlara başvurmaktadır. 45 ve 65 yaşları arasındaki yetişkinler hemoroid konusunda en büyük risk grubundadırlar. İki tür hemoroid mevcuttur. Bunlar internal (iç) ve eksternal (dış) olarak iki türde incelenmektedir.
Hemoroid (Basur) Belirtileri
Hemoroid rahatsızlığı genellikle hafif olur ve rahat geçen tedaviler ile atlatılmaktadır. Bazı durumlarda hemoroid daha şiddetli olur ve tedavisi için daha ileri yöntemler gerektirmektedir. Nadiren de olsa hemoroid kan kaybına ve kan pıhtısına neden olarak hayatı tehdit edecek boyuta ulaşabilmektedir. Hemoroid belirtisi nelerdir sorusunun cevabı iki ana başlık altında incelenmektedir.
Dış Hemoroid (Basur) Belirtileri
Anüsün dışında yer alan hemoroidler dış hemoroid olarak adlandırılmaktadır. Anüsün dışında sert bir yumru şekilde bulunan dış hemoroidler tuvalet kağıdı ile silindiğinde tahriş olarak acı vermektedir. Anüs dışında birçok sinir ucu ile teması bulunduğundan oturma esnasında kişiyi rahatsız etmektedir. Dış hemoroidin belirtilerini sıralayacak olursak:
- Anal ağrı
- Dışkı yaparken ıkınma sırasında kanama
- Anüs çevresinde yanma hissi
- Kaşıntı
- Anüs çevresinde şişme
- Anüsü silme sırasında hassasiyet
İç Hemoroid (Basur) Belirtileri
İç hemoroidler anüsün içinde yer aldığından bazen herhangi bir belirti göstermez ve sadece oluşan kanam ile fark edilebilmektedir. İç hemoroid dış hemoroitte olduğu gibi sinir uçlarına temas etmediğinden çoğu kez ağrısız olarak geçmektedir. Bunların yanında iç hemoroid durumunda hemoroid anüsten dışarıya sarkmaktadır. Bu sarkma işlemi ağır bir şeyi kaldırırken yada ıkınırken meydana gelmektedir. İç hemoroid belirtileri şu şekildedir:
- Ikınma sırasında kanama
- Kaşıntı (kaşıntı ani)
- Hemoroidin dışarı sarkması durumunda ağrı
Nadir Görülen Belirtiler
Hemoroid yaygın ve hafif olarak atlatılan bir rahatsızlık çeşididir. Bazen hemoroid hastalığı sırasında bağırsağın tamamen boşalmadığı hissi oluşmaktadır. Bu durum dış hemoroid bölümünde oluşan kan pıhtısının iltihaplanması ve şişmesi ile meydana gelmektedir. Bu esnada anüsün dış kısmında ağrılı sert bir yumru hissedilmektedir.
Hemoroid (Basur) Nedenleri
Hamilelik ve obezite basurun başlıca nedenleri arasında yer almaktadır. Anüsün içindeki ve çevresindeki damarların gerilmesi ve şişmesi ile ağrı, yanma ve kaşıntı oluşmaktadır. Hemoroid hastalığının doktorlar tarafında tam olarak ne sebeple gerçekleştiği hangi tip insanlarda daha çok görüldüğü konusunda net bir fikirleri bulunmamaktadır. Bilinen birkaç şeyden biri kabız olma durumunda ihtimali yükselttiği ayrıca ileri ki yaşların ve genetik faktörlerin rol oynadığı bilinmektedir.
Hemoroidler yaygın olarak aşağıdaki nedenlerle oluşmaktadır:
- Kronik kabızlık veya ishal
- Bağırsak hareketleri sırasında basınç artışı
- Tuvalette uzun süre oturmak
Hemoroid (Basur) için hangi doktor ve hangi bölüme, ne zaman gidilmeli?
Kişi kendisinde hemoroid belirtilerini gördüğünde yada şüpheleri olduğunda genel cerrahi bölümüne gitmesi gerekmektedir. Kişinin anal bölgesinde hemoroid belirtileri olan yanma, kaşıntı ve ağrı hissi var ise genel cerrahi bölümünde şikayetleri dinlenip muayene edilir ve eğer başka bir hastalıktan sebep bu şikayetlere sahipse doğru bölüme yönlendirilmektedir.
Hemoroid (Basur) Teşhisi
Hemoroid kişinin anal bölgesinde yer aldığı için bazı hastalar muayene olmaktan çekinirler. Bu da teşhisin konulmasını ve tedaviyi geciktirir. Bu sebepten erken teşhis ve tedavi için belirtiler hissedildiğinde doktora gitmek gerekmektedir. Belirtiler farklı ve daha ciddi bir hastalığın habercisi olabileceğinden teşhis bu noktada önem arz eder. Dış hemoroid basit bir fizik muayenesi ile tespit edilmektedir. İç hemoroid olması durumunda rektal muayene ile anal kanalın içi görülmesi gerekmektedir.
Rektal Muayene
Rektal muayenede anüsün içi görülmesi gerektiğinden kaçınılan muayene türlerinden biridir. Bu muayenede hasta doğru pozisyona getirilir ve eldiven ile hastanın anüs çevresi el ile muayene edilir.
Hemoroid (Basur) Ameliyatı
Hemoroid ameliyatı ileri dereceye gitmiş, kanamalar ve kan pıhtılarının iltihaplanmaya döndüğü durumlarda yapılmaktadır. Hemoroidin anüsün dışına çıkmış ve içeri sokulamayan durumlarında ameliyat gerekmektedir.
Hamilelikte Hemoroid (Basur)
Hamile kadınların vücutları sürekli bir değişim içinde olduğundan hemoroid gelişimi görülebilir ve bu durum annenin yada bebeğin sağlığına herhangi bir zarar vermez. Doğum sırasında şiddetli ıkınma olacağından hemoroid kötüleşirse de doğumdan sonra kendiliğinden geçmektedir.
Çocuklarda Hemoroid (Basur)
Çocuklarda hemoroid tıpkı yetişkinlerdeki gibi seyretmektedir. Özellikle dengeli beslenmeyen fast food ürünleri tüketen çocuklarda görülmektedir. Bu tip beslenme problemleri kabızlığı artırır ve kaşıntıyı da beraberinde getirmektedir. Tedavisi için topikal kremler ve ılık su banyosu önerilmektedir.
Bebeklerde Hemoroid (Basur)
Bebeklerde görülen hemoridin nedenleri arasında kabızlıktan ziyade bebek cildine uygun olmayan ıslak mendillerin bebeklerin anüs bölgesini tahriş etmesi ile oluşmaktadır.
Hemoroid (Basur) Tedavisi
Hemoroid tedavisinin ilk amacı ağrıları ve kaşıntıları hafifletmektir. İkinci amaç hastalığın ilerlemesini durdurmak ve son olarak da iyileşme sürecini başlatmaktır. Tedaviye başlandığında ilaç olarak topikal ilaçların yanında beslenmede lif yoğun gıdalar ve dışkı yumuşatıcı gıdalar tüketilmektedir. Hemoroid nasıl tedavi edilir sorusunun birden fazla cevabı vardır. Bu cevaplar hemoroidin ne kadar ilerleme kaydettiğine göre değişkenlik göstermektedir. Bazıları ilaç ve beslenme ile çözülebilirken bazı durumlarda ameliyat gerekmektedir.
Evde hemoroid için alınacak bazı önlemler ve tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu uygulamalardan bazıları:
- Ana bölgeye buz uygulanması. Cilt ile buz arasında bir bez konulmalı ve 10 dakika sonrasında ara verilmelidir.
- Her gün 10 ila 20 dakika arası ılık su dolu küvette oturmak kaşıntı ve tahrişi azaltmaktadır.
- Hemoroidler küçük yada başlangıç seviyesinde ise hindistan cevizi ve aloe vera yağı uygulamak fayda sağlayacaktır.
- Bölgenin hijyenine dikkat etmek çok önemlidir.
- Günde 25 ila 35 gram arası lif tüketilmelidir.
- Bol miktarda lif içeren baklagiller, kuru meyveler, taze sebzeler erik suyu ve tam tahıllı ekmekler bu dönemde tüketilmesi gereken gıdaların başında gelir.
Medikal İlaç Tedavileri
Hemoroid kremleri: Hemoroid ağrısına ve iltihaba karşı iyi bir tedavi yöntemi olan hemoroid kremleri oldukça faydalıdır.
Dışkı yumuşatıcılar: Kabızlığı geçiren ilaçlar olan dışkı yumuşatıcıların etkisini göstermesi birkaç gün sürebilir. Ikınma gibi hemoroidi tetikleyen sorunları ortadan kaldıracağından faydalı bir tedavi aracıdır.