Beyin dokusunda meydana gelen iltihaplanmaya ensefalit denilmektedir. Hastalığın en bilinen nedeni virüs kökenli mikroplardır. Grip enfeksiyonuna benzer belirtiler verir. Yüksek ateş, şiddetli baş ağrıları, nöbetler geçirme ve duygusal sorunlar ortaya çıkar. Bazen hastalık hiçbir belirti göstermez. Ciddi durumlar nadir olarak görülür ve hayatı tehdit eder. Hastalığın seyri tam olarak bilinemediğinden teşhis ve tedavinin tam zamanında yapılması yaşamsal önem taşımaktadır.
Ensefalit Belirtileri
Viral kökenli olan beyin iltihabında ya hiç belirti ortaya çıkmaz ya da gribe benzer hafif belirtiler görülebilir. Bu belirtiler arasında; kişide baş ağrısı, ateş, kas ve eklemlerde ağrılar, yorgunluk ve güçsüzlük durumları görülür. Ensefalit hastalığının daha ciddi durumlarında ise görülen belirtiler arasında; şiddetli bir baş ağrısı, yüksek ateş, bilincini yitirme, zihinsel karışıklık durumu, kişilik bozuklukları, nöbet geçirme, vücudun belirli bölgelerinde his kaybının oluşması, kaslarda zayıflık, halüsinasyonlar görme, çift görme, konuşma ve duymada birtakım sorunlar yaşama görülür. Hastalık bebek ve çocuklarda görülürse o zaman belirtiler arasında; bebeğin kafatasının yumuşak olan bölümlerinde şişkinlikler, mide bulantısı ve kusma, vücutta sertlikler, devamlı ağlamalar ve iştahında azalma görülür.
Ensefalit Nedenleri
Hastalığın tam nedeni bilinmemektedir. Buna rağmen en çok görülen enfeksiyonlar viral kökenlidir. Bilinen en yaygın sebepler arasında; virüsler, bakteriler, mantarlar ve parazitler gelmektedir. Beyin enfeksiyonları iki şekilde oluşmaktadır.
Birincil Enfeksiyonlar: Bir virüs tarafından beyin etkilenir. Enfeksiyon beynin bir bölümünü etkileyeceği gibi tamamını da etkileyebilir. Bu tür enfeksiyonlar daha önceden geçirilmiş olan bir hastalık sonucu pasif olan bir virüsün tekrar harekete geçmesi sonucu da meydana gelebilir.
İkincil Enfeksiyonlar: Bu tür enfeksiyonlar vücudun bağışıklık sisteminin vücudun başka bir yerinde bulunan enfeksiyona karşı gösterdiği tepki sonucu ortaya çıkarlar. Ayrıca hastalıklar ve enfeksiyonlar ile savaşan proteinlerin yanlışlıkla beyin hücrelerine saldırması sonucu da hastalık oluşabilir. Hastalık genellikle ilk enfeksiyondan birkaç hafta içinde ortaya çıkar.
Risk Faktörleri
Bu hastalığa herkes yakalanabilir ama bazı risk faktörleri bu olasılığı arttırmaktadır. Bu risk grupları arasında şunları sayabiliriz. Hastalığın bazı türleri belli yaş grupları arasında daha sık görülmektedir. Genellikle küçük çocuklar ile yaşlı insanlarda viral kökenli beyin iltihaplanması görülebilmektedir. 20 – 40 yaş arasında ki kişilerde ise herpes simleks virüsüne bağlı olarak gelişsen beyin iltihabı daha yaygın bir şekilde görülmektedir. Zayıf bağışıklık sistemi olması ve bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler bu hastalık için risk oluşturmaktadırlar. Bu nedenlerin dışında kişinin yaşadığı coğrafi bölge, kene ya da sivrisineklere maruz kalmayı sayabilir.
Ensefalitin Neden Olduğu Komplikasyonlar
Hastalıktan kaynaklanan komplikasyonlar birçok faktöre bağlıdır. Hafif hastalıklarda kişiler kısa bir süre içinde iyileşirler. Eğer iltihap beyinde ciddi hasarlar meydana getirmiş ise bunun sonucunda bazı kötü durumlar gelişebilir. Bunlar arasında; kişide solunumun durması, koma ve ölüm durumları görülebilir. Aylarca devam eden veya kalıcı olan durumlar ise; kişide yorgunluk belirtileri, zayıflık, kişilikte meydana gelen değişiklikler, zihin ile ilgili problemler, inme, işitme ya da görmede bozukluklar olması ve konuşma bozuklukları görülür.
Ensefalit Teşhisi
Kişinin hikâyesi ve fiziksel muayeneden sonra ensefalitten şüphe ediliyorsa diğer testler de istenilir. Beyin ve omurilikten alınacak olan sıvının incelenmesi, kan tahlilleri, beynin elektriksel aktivitesi hakkında bilgi veren EEG filmi, beynin bilgisayarlı tomografisi ( BT ) yada manyetik rezonans görüntüleme ( MRG ) testleri teşhis konulması ve hastalığın yaygınlığı hakkında bilgi verecektir.
Ensefalit Tedavisi
Ani gelişen beyin iltihabı hastalıklarında hasta hastaneye yatırılmalıdır. Destekleyici bir tedavi uygulaması yapılır. Ateş, baş ağrısı ve huzursuzluk için uygun ilaçlar alınmalıdır. Hastanın sıvı elektrolit durumunun normale dönmesi için bir beslenme yöntemi belirlenmeli, solunum problemleri yaşanıyorsa kişiye ya oksijen verilmeli veya solunum cihazına bağlanılmalı, bakteri kökenli olan ensefalit hastalıklarında antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. Beyin ödemi oluşmuş olan hastalarda kortikosteroid ilaçlar kullanılır.
