Kırık Parmak Belirtileri ve Tedavisi
Günlük yaşamda en çok sakatlanma görülen parmak kırıklarında, yaralanma ve sakatlanma basit morarma ve ezilmeden daha ciddi eklem kırıklarına ve çıkıklarına kadar çok çeşitlilik gösterir. El, 3 bölümde incelenir. Bu bölümler bilek, avuç içi ve parmaklardır. Bilekte çok çeşitli hareketleri sağlamak için birlikte hareket eden 8 tane kemik vardır. Avuç içi, el ayası, metakarpal kemiklerden meydana gelmiştir. Her bir parmağı bileklere bağlayan köprü görevlerini gören kaslar metakarpal kemiklerde bulunur. Bu kemikler bir ezilme veya delinme gibi bir darbeyle hasar görebilir. En sık yaralanmalar parmaklarda görülür. Parmakların oluşumunda bir kemiği diğerine bağlayan güçlü bir bağ dokusu, tendon ve falanj denilen üç kemik bulunmaktadır. Parmaklarda kas bulunmaz. Parmaklar ön kol kaslarının tendonları çekmesi sonucu hareket ederler.
Her parmakta bulunan 3 kemikte işleyiş aynıdır. Parmak kemiklerinin adlandırılması da elle ilişkilerine göre isimler almıştır. İlk kemiğe verilen ad yakın parmak kemiğidir. İkinci kemiğin adı orta parmak kemiği olarak bilinir. Elden en uzak ve en küçük olan parmak kemiğinin adı uzak parmak kemiğidir. En kısa parmak başparmaktır. Orta falanj kemiği bulunmaz. Elin arkasında bulunan oynak kemikler el parmaklarının eklemleri olmaktadır. Bu parmak eklemleri ele herhangi bir darbe geldiği zaman en çok sakatlanan bölümdür. Avuç içi kemikleri ile parmaklar arasında bulunan eklem ilk ve en büyük eklemdir. Tıbbı açıdan buna metakarpal ve falanj eklemi denir. Yumruk ile yapılan aktivitelerde en çok sakatlanan eklemdir ve bu alanda oluşan kırığa boksör kırığı adı verilir.
Kırık Parmak Belirtileri
Parmaklara darbe geldiği zaman genel olarak bir ağrı meydana gelir. Bazı durumlarda eklemlerden birinde parmak çıkabilir. Parmakta eğer şekil bozukluğu bulunmuyorsa ağrı parmağın sakatlandığı yerde oluşur. Bazen parmağın kırılıp kırılmadığından emin olamazsınız ve parmağı eğebilirsiniz. Parmakta oluşan gerçek bir kırık normalde ağrı yapar. Oluşan bazı kırıklar parmakların sağlamlığına göre diğerlerinden daha fazla ağrıya sebep olabilir. Belli bir zaman geçtikten sonra normalde bu süre 10 – 15 dakikadır, kırılan parmak şişer ve morarma yapar. Kırık parmak hareket ettirilemez. Şişkinlik kırık parmağın yanındaki yan parmakları da etkileyebilir. Eğer parmakta oluşan kırık şiddetli oluşmuş ise deri altında boşalan kandan dolayı oluşan morarma hemen fark edilir. Parmakta ki şişkinlik aşırı derecede ise parmaktaki sinirler sıkışma yapacağından uyuşma meydana gelir.
Parmak Kırığı Teşhisi ve Tedavisi
Parmaklarda oluşan kırıkları teşhis etmenin en etkin yolu parmağın röntgen filmini çektirmektir. Destekleyici tedaviler arasında iki tahta arasına sarmak, buz ve ağrı kesiciler vardır. Tedavinin nasıl yapılacağı oluşan kırığa göre değişiklik gösterir. Parmaktaki kırık fazla endişe edilecek bir durum arz etmiyorsa doktor parmağı kırık tahtasına alır. Bütün el dinlendirilir. Daha kötü ve karışık sakatlanmalarda bir ortopedi uzmanı ile el cerrahının karar vermesi gerekmektedir. Kırık kemikler yerinde bulunuyorsa parmak komşu parmak ile birlikte dört hafta boyunca kırık tahtasına bağlanır. Bu süre sonunda tahta çıkarıldıktan sonra altı hafta boyunca parmak zorlanmamalıdır. Eğer kırık kemikler yerinden çıkmış ise parmağın sabitlenmesi gerekmektedir. Kemikler yerine oturtulduktan sonra bir kırık tahtası uygulaması yapılır. Yalnız kemikler bu şekilde yerine oturma yapmaz ise cerrahi bir girişim yapılır. Cerrahlar işlem sırasında kemiklerde tel, çivi, vida ve plaka gibi birçok yardımcı araçlar kullanırlar.
