Ödem sırasında vücutta dokular arasında fazla miktarda sıvı toplanır. Bu durum vücutta şişkinlik meydana getirir. Olay daha çok lenf sistemi veya toplardamarlar ile ilgilidir. Şişlikler en çok el, kol, bilek, bacak ve ayaklarda görülmektedir. Ödemin etkilediği bölgeler arasında akciğer, beyin ve göz bölgesini de ekleyebiliriz. Ödemler bölgeselde olabilir tüm vücudu da kapsayabilir. Vücutta ani ödemlerde oluşabilir. Pek çok kimse ödem ile ilgili belirtiler iyice açığa çıkana kadar vücudunda ödem olduğunu fark etmeyebilir. Vücuttaki kılcal damarlar kendilerini çevreleyen dokulara sıvı sızdırmaya başladığı zaman o bölgede şişme meydana gelir. Böyle bir durumun ortaya çıkmasına sebep ya artan basınçtır veya kılcal damarda oluşan bir hasardır. Kılcal damarlarda oluşan sıvı kaçağı böbreklerin normal durumdan daha fazla tuz ve su biriktirmesine neden olacaktır. Böyle bir durumda vücudun ödem yapmasına neden olur. Vücutta ödem olması tek başına bir hastalık değildir ama hastalık belirtisi olabilir.
Ödemin Nedenleri
En yaygın olarak görülen ödem nedenlerini şöyle sıralayabiliriz.
Hareketsizlik: Çok az hareket eden ve hayatında spora yer vermeyen insanlarda ödeme oldukça sık rastlanır. Bunun yanında uzun yolculuklarda oturarak ya da ayakta kalmakta vücutta ödem oluşmasına neden olabilmektedir.
Ameliyat: Geçirilen bir cerrahi operasyonun ardından vücudun su tutması oldukça yaygın görülen bir durumdur.
Isı: Sıcaklığın artması ile vücut dokularda bulunan sıvıyı atmakta daha az etkili olacaktır. Böyle bir durumun çok etkilediği alan bileklerdir. Sıcak havalarda fiziksel güç harcamak vücutta ödem oluşmasını kolaylaştıracaktır.
Yanık: Cilt su tutarak yanıklara karşı cevap vermektedir. Bu durum bölgesel şişliklerin oluşmasına neden olur.
Hamilelik: Bayanlar hamilelik boyunca devamlı şiştiklerinden yakınırlar. Hamilelik döneminde vücut sıvı tutumunu kolaylaştıran hormonlar salgılar. Hamile bayanların vücudu hamile olmayan bayanlara oranlara daha çok su ve tuz tutmaya meyillidir. Genellikle el, yüz, bacağın alt kısmı ve ayaklar şişmektedir.
Regl Öncesi ve Sonrası: Regl dönemlerinde hormonlarda bazı değişiklikler meydana gelir. Regl döneminin başlamasından önce hormonlarda olan değişiklikler vücudun su tutmasına neden olur.
Doğum Kontrol Hapları: Kullanılan ilaçların içinde östrojen var ise bu vücudun su tutmasına neden olur. Bu tür hapları kullanmaya başlayan bayanlar genellikle kilo aldıklarından şikâyet ederler.
Menopoz: Menopoz döneminde görülen hormon tedavileri vücutta bulunan hormon seviyelerinde birtakım değişikliklerin oluşmasına neden olur. Bu durumda vücudun su tutmasına neden olur.
İlaçlar: Damar genişletici ilaçlar, östrojen hapları, bazı kemoterapi ilaçları, şeker hastalığı için alınan bazı ilaçlar vücutta oluşan ödeme neden olabilirler.
Tuz Kullanımı: Yemeklerde kullanılan aşırı tuz da vücutta su tutulumuna neden olmaktadır.
Düzensiz Beslenme: B1, B6 ve B5 vitaminlerinin veya albümin adlı proteinin vücuda yeterli miktarda alınmaması vücudun sıvı tutmasına neden olabilmektedir.
Ödeme Yol Açan Hastalıklar
Böbreklerinden hasta olan kişilerde kandan yeterli miktarda sıvı ve tuz atılamaz. Bu durum damarlardaki basıncın artmasına ve vücudun su tutmasına neden olur. Kalp yetmezliği olan kişilerde kalp, vücuda gerekli olan kanı tam olarak gönderemez. Ödem özellikle bacaklarda oldukça belirgindir. Astım, bronşit ve birçok kronik karaciğer hastalıkları karaciğerde su birikmesine neden olabilir. Bu ödemin oluşmasına zemin hazırlar. Şeker hastalarında ve siroz hastalarında da vücutta ödem oluşması görülebilir. Alerjiler, eklemlerde romatizma hastalıkları, eklem iltihapları, tiroit bezi hastalıkları kafaya alınan darbeler ve beyin tümörü gibi hastalık ve rahatsızlıklar vücudun su tutmasına neden olabilmektedir.
Vücut Ödemi Nasıl Atar?
Vücuttaki ödemin atılması için ilk olarak ödemin nedenini bilmek gerekir. Ödemin neden kaynaklandığı bulunduktan sonra onun vücuttan atılması kolaylaşır. Tıbbi yardımın yanında kişinin evde de yapacağı bazı basit önlemler vardır. Bunlar arasında; tuz tüketimine dikkat edilmesi, alkol, sigara ve kafeinli içeceklerden uzak kalınması, alerji yaptığından şüphelendiğiniz yiyecekleri yemeye bir süre ara verin. Vücudunuza bol miktarda su alın, yemeklerinizde lifli besinlere ağırlık verin. Aşırı kilonuz var ise kilo veriniz.