Beynimizde hareketlerimizi kontrol eden ve bu kontrolden sorumlu olan hücreler vardır. Bu hücreler kimyasal madde salgılar. Bu kimyasal maddelerden bir tanesi de dopamin kimyasalıdır. Dopamin sayesinde beyne gelen bilgiler bir sinir hücresinden diğer bir sinir hücresine aktarılır. Bu işlemle vücudun dengesi sağlanır. Yalnız bu hücrelerden bir kısmı hasar gördüğünde veya azaldığı zaman dopamin kimyasalı salgılanamaz. Bu madde kaynaklı olarak vücutta titreme ve yavaş hareket etme gibi vücudun dengesinin bozulmasıyla Parkinson hastalığı ortaya çıkar. Parkinson hastalığı sinsi ve yavaş seyreden bir hastalıktır. Hastalık devamlı ilerler. Ne kişiyi öldürür ne de felce sebep olur. İlk zamanlarda belirtiler tek taraflıdır ama hastalık ilerledikçe bütün vücuda yayılır. Hastalığın görülme yaşı 40 yaşından sonradır. Erkeklerde görülme oranı bayanlardan daha fazladır.
Parkinson Hastalığı Nasıl Oluşur?
Hastalık, beyinde dopamin salgılan hücrelerin hasar görmesi sonucu meydana gelmektedir. Yalnız bu hücrelerde oluşan hasarın nasıl meydana geldiği hakkında henüz sağlıklı bir bilgi yoktur. Hastalığın oluşmasında genetik yatkınlık ile çevresel etkenlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Örnek vermek gerekirse; madde bağımlısı olan bir kimsenin kullandığı eroin bazı kişilerde Parkinson hastalığının belirtilerinin görülmesine neden olmuştur. Bunun sebebi ise eroinde bulunan bir maddenin beyindeki hücreleri öldürdüğünün görülmesidir. Yalnız bu olay ile ilgili kesin bir teori bulunmamaktadır. Kalıtsal faktörlere bağlı olarak görülen Parkinson hastalığı ise daha çok genç yaşlarda kişiyi etkisini altına almaktadır.
Parkinson Hastalığı Belirtileri
Parkinson hastalığında dopamin maddesi üretimi durmakta veya azalmaktadır. Dopamin kimyasalında azalma arttıkça Parkinson hastalığının belirtileri de yavaş yavaş kendini göstermeye başlar. Hastalığın belirtileri her kişide farklılık gösterir ve ilk belirtiler fark edilmeyecek kadar hafif olabilmektedir. Başlangıçta etkileme vücudun sadece bir bölümü için geçerlidir. Zaman ilerledikçe etkilemeler bütün vücuda yayılır. Parkinson hastalığının en sık görülen belirtisi titremedir. Elin titremesi, başparmağın kontrolsüz bir şekilde titremesi, çene ve dudaklarda hafif titremeler en sık rastlanılan belirtilerdir. Titremeye kişinin bacak kaslarında olan seğirmeler de eşlik eder. Fakat burada şuna dikkat etmek gerekir. Her el titremesi Parkinson hastalığının belirtisi değildir. Parkinson hastalığında oluşan titreme eller dinlenirken oluşur. Hastalık ilerledikçe hareket etmek zorlaşır ve fiziksel aktiviteler bile uzun bir zamanda yapılır. Kişi yürürken adımları küçülür, ayaklarını sürüyerek yürür. Yürümede zorlanma vardır.
Kaslar sertleştiği için hareket yeteneği kısıtlanır ve hareket ettikçe ağrı duyulur. Yürürken kolların sabit olması, omuz ve kalçanın ağrıması veya tutulması hastalığın kasları etkilemesinden oluşmaktadır. Parkinson hastalarının el yazılarında ani değişiklikler olur. Yazı yazarken harfler küçülür ve yazılar birbirine girer. Eklemlerde oluşan ağrılar ve görme bozukluklarına göre el yazısı değişir. Normal konuşmadan daha hızlı bir şekilde konuşma, konuşmaya başlamadan önce duraksama ve konuşma sırasında el ve yüz hareketlerinin monotonlaşması görülebilir.
Koku almada birtakım sorunlar yaşanabilir. Denge ve koordinasyon problemlerinden dolayı kişinin duruşu bozulur ve kamburlaşma meydana gelir. Kişi uyurken tekme ve yumruk atmak, yataktan düşme gibi durumlar olabilir. Hastalığın ilk dönem belirtilerinde bağırsak hareketlerinin azalmasından dolayı kişide sıklıkla kabızlık sorunu görülür. Kişinin yüzünde devamlı ciddi bir ifade vardır. Bunun sebebi ise mimik hareketlerinin azalmasıdır. Hastalığın ileriki aşamalarında yutmada problemler görülür. Bu tür hastalarda depresyon oldukça sık görülür. Kişi idrara çıkmakta ve idrarını tutmakta zorlanır.
Parkinson Hastalığı Teşhisi
Hastalığın teşhisini koymak için herhangi bir özel test yoktur. Uzman bir doktor hastanın kendisinden ve hastanın yakınlarından aldığı bilgiler ışığında ve fiziksel muayene sonucu teşhisini koyabilir. Hastalığın teşhisini yaparken ayrıntılı bir şekilde belirtilerin incelenmesi oldukça önemlidir.
Parkinson Hastalığının Tedavisi
Parkinson hastalığının tedavisinde amaç hastanın yaşamını sürdürmesine yardımcı olarak kendi başına işini sürdürmesini sağlamaktır. Uygulanan tedavi ile hasta normal rutin işlerini güzel bir şekilde yapacak diye bir durum söz konusu değildir. Çünkü hastalıkta kullanılan ilaçlar sınırlıdır. Bu ilaçlar eksik olan dopamin kimyasalını sağlar, onun yaptığı etkiyi yapar veya dopamin maddesinin parçalanmasını engeller. Uygulanan ilaç tedavisi ile kaslardaki sertlik, titremeler ve hareketlerde oluşan yavaşlığın düzelme ihtimali yüksektir. Durum tamamen düzelmese de azalma gösterecektir. Tedavi esnasında hastanın psikolojik olarak kaybettiklerini hastaya tekrar kazandırmak oldukça önemlidir. Ailenin ve doktorun desteği burada oldukça önemlidir. Cerrahi tedavi yöntemleri tercih edilmez aman hastalıkta düzelme yoksa ve ilaç kullanımları da bir sonuç vermiyorsa son çare olarak düşünülebilir.