Pardus ve dolayısıyla Linux ile tanışmamın üzerinden yaklaşık iki yıl geçti, ben her gün yeni bir şeyler öğrenirken, Linux ve özgür yazılıma olan hayranlığım da gün geçtikçe artıyor. Linux dünyasını küçük bulan ve yeteri kadar yazılım olmadığını iddia edenlere de şaşıyorum. Pardus’a yüklediğim her program ile ne kadar büyük bir dünya içinde olduğumu biraz daha keşfediyorum. İşte size faydalı bir yazılım daha. Alın çocuğunuzu yanınıza ya da iyisi mi dönün o çocukluk günlerinize, GCompris ile bol bol eğlenin. Bu yazıda size eğitici ve eğlendirici GCompris oyununu, hatta oyun ve etkinliklerini tanıtmaya çalışacağız. Bu arada unutmadan, GCompris kullanmam konusunda bana yardımcı olan ve kocaman bir çocuk olduğumu unutturmayan, sevgili kızım Miray’a da çok teşekkür ederim. Kendisi 8 yaşında olup, ilköğretim 3ncü sınıf öğrencisidir.
GCompris’i Tanıyalım
GCompris, 2 yaş ve üzeri çocukların, gelişimlerinde katkı sağlayacak, bilgisayar karşısında kendilerini görsel oyunlar ve etkinlikler ile eğlendirerek, ebeveynleri ile birlikte vakit geçirebileceği keyifli bir program. Okul öncesi ve ilkokul çağındaki çocuklara evlerinde eğitim imkanı veren bu program bir GNU paketidir ve Genel Kamu Lisansı altında dağıtılır.
Programı kuracak ve kullanacak büyükler dikkat! Bu program içinde bulunan oyun ve alıştırmalar, çocuğunuzda bağımlılık yapabilir; eğer çocuğunuzun bir bilgisayarı yok ise size ortak çıkarabilir ya da sizi yeni bir bilgisayar almaya zorlayabilir! Sonra bizi uyarmadınız demeyin! 🙂 Şimdi gelelim GCompris ‘i nereden ve nasıl temin edeceğimize. Her zaman olduğu gibi bu paket de, Paket Yöneticisi ile kolaylık ile kurulabilmekte ve sonra Programlar >Oyunlar> Çocuklar için Oyunlar yolu takip edilerek çalıştırılabilmektedir. Yalnız kurmadan önce Katkı (Contrib) deponun sistemimizde kurulu olduğundan emin olamalıyız.
İlk Ayarlar
Aslında paket kurulduktan ve program çalıştıktan sonra yapmanız gereken bir ayar bulunmamakta. Ama siz yine de ön tanımlı ayarları değiştirmek isterseniz, ilk pencerenin altında yer alan tornavida ve anahtarlık butonuna basmanız yeterli.
Alt sırada bulunan butonlardan;
- Gece simgeli ilk buton, programdan çıkmaya,
- Küçük uçağımız, GCompris Hakkında yazısına ulaşmaya,
- Tornavida ve anahtar, genel ayarları yapmamıza,
- Soru işareti ise sizi yardım sayfalarına ulaştırmaya yarıyor.
Oyunumuz yapı olarak, ana pencerenin sol tarafında bulunan sekiz adet ana başlık simgesi ve bu ana oyun başlıkları atında yer alan oyun grupları ya da oyunlardan meydana geliyor. Ana başlıklardan birini seçtiğimizde, o başlık ile ilgili pencere ve simgeler bizi karşılıyor. Simgelerin sol üst köşelerinde bulunan yeşil ok ve yıldızların bazı özel anlamları var. Eğer simge üzerinde bir yeşil ok var ise simge sizi bir alt oyun grubuna götürecek demektir. Simgeler üzerinde 1, 2 ya da 3 yıldız var ise bu oyun zorluk derecesini gösteriyor. Bu yıldız sade bir yıldız ise 2 yaşından 6 yaşına kadar olan çocukların, beşgen içinde bulunan yıldızlar ise 6 yaş üzeri çocukların seviyelerine göre düzenlenmiş oyunlar olduğunu anlatıyor.
Oyunlar sırasında, oyunun seviyesini gösteren ve tıkladığınızda da üst seviyeye geçen bir zar yaptığınız işin doğruluğunu da kontrol edeceğiniz “tamam” ve sizi ana pencereye götürecek “ev” size eşlik edecek. Asıl ilgi çekecek sürpriz, GCompris’i başlattığınız ilk andan itibaren size yol gösterecek, yardım edecek, oyunlarda sizi tebrik edecek ya da uyaracak bir yardımcı sesinizin bulunması olacak.
İsterseniz GCompris ‘in ana başlıklarını ve altlarında bulunan oyunları kısaca tanıyalım:
Matematik
İlk ana başlık Matematik, bu başlık altında da geometri, renk işlemleri ve sayılar adı altında üç alt başlık daha bulunmakta. Çocuklar geometri alt başlığında bulunan araçlar ile basit çizimler yapacak, verilen nesnelerin aynısını veya aynadan görünen kopyasını çizmek için uğraşacaklar.
Renkli işlemler alt başlığı ile eşit ya da eşit olmayan sayıları, sayıların katlarını ve asal sayıları öğretecek oyunlar oynayacaksınız. Matematik hafızasını geliştirecek, basit cebir işlemleri yapacak, terazinin nasıl dengede tutulacağını öğreneceğiz. Sayılar alt başlığında, ekranda görünen nesneleri sayacak, zarlar üzerindeki numaraları öğrenecek, sihirbazın şapkasındaki sayıları sayacağız ve para hesabını öğreneceğiz.
Okuma İşlemleri
İkinci ana başlık “Okuma İşlemleri”. Bu başlık altında da okunan harfi seçecek, dikey ve yatay hareket eden kelimeleri takip edeceğiz. Resimde bulunan nesnelerin adını ve eksik harfini bularak eğlenecekler.
Eğlence İşlemleri
Üçüncü ana başlık ile basit bir futbol oyunu oynayacak, kelime işlemci ile çocuğunuzu düz metin yazmaya alıştıracaksınız. Basit bir mesajlaşma yazılımı ile yerel ağ üzerinden mesajlaşma yapabileceksiniz. Tux çizim programı ve animasyon yapabileceğiniz uygulamayı da unutmamak gerek.
Bilgisayarı Keşfet
Dördüncü ve bence ilk uğranması gereken ana başlığımızda da, daha önce bilgisayar ile tanışmamış çocuklara klavye ve fare kullanımı konusunda basit işlemler yaptırılıyor. Fare işlemleri ile fareyi kaydırarak çiçekleri sulayacak, deniz altında bulunan balıklara tıklayacak, fareyi oynatarak sildiğimiz alanın altında ne varmış bakacak ve noktalara sırayla tıklayarak altıdaki nesneyi bulacağız. Klavye işlemleri ile ise düşen basit harf ve kelimeleri tuşlara basarak kurtaracak, düşen zarlar üzerindeki rakamları tuşlayarak puan toplayacak, sağ ve sol üst (shift) tuşları ile Tux’a top atacağız.
Stratejik Oyunlar
Beşinci ana başlığımız olan bu bölümde satranç öğrenebilir,taşları aşağı yuvarlayıp 4’lü dizerek eğlenebilirsiniz. Çukur oyunu da basit ama zevkli bir oyun. Amacınız son deliği Tux’a bırakacak şekilde topları çukurlara dizmek.
Deneysel Oyunlar
Altıncı ana başlığımız çocuğunuzun araştırma ve öğrenme yeteneğini geliştirecek,ona çevre bilincini öğretecek küçükuygulamalar içeriyor. Tux’u paraşüt ile tekneye indirecek, su kanallarını ayarlayıp Tux’u tekne ile gezdirecek,suyun doğada nasıl dönüştüğünü ve su israfı ile bu kaynakları tükettiğimizi göreceğiz. Denizaltımız ile nesneleri toplayacak, basit elektrik şemaları ile devreler kuracağız.
Keşif Etkinlikleri
Yedinci ana başlığımız, beş alt başlık içerisindeki eğlenceli ve öğretici etkinliklerden oluşuyor.
Zaman ve Coğrafya etkinlikleri :Ellerimizi öğrenmemiz için resimli el bulma etkinliği, nesneleri ilgili oldukları diğer nesnelerle eşleştirme etkinliği, zamanın akışını öğreneceğimiz resim sıralama etkinliği, şekilleri olması gereken yere taşıdığımız bir yap boz etkinliği, sayılar ve nesneleri eşleyeceğimiz çift girdi tablosu, ülkelerin yerlerini harita üzerine yerleştirme etkinliği, akrep ve yelkovanı saat üzerinde döndürerek saati öğrenme etkinliği ve şehirleri harita üzerindeki yerlerine koyarak bulma etkinliği ile dünyamızı öğreneceğiz.- Hafıza etkinlikleri : Resimli ve sesli hafıza oyunları, trenin parçalarını bularak tamamlayacağımız tren yolu etkinliği ile hafızamızı güçlendireceğiz.
- Ses etkinliğ i:Melodileri tekrar ederek müzik öğreneceğiz.
- Labirent etkinliği : 3 Boyutlu ve 2 boyutlu (kolay, orta, görünmez) labirentler içinde yönümüzü bulmaya çalışacak ve yön duygumuzu geliştireceğiz.
- Renk etkinlikleri : Doğru renge tıkla, mozaiği tekrarla, renklerin isimlerini oku ve gelişmiş renkleri bulma etkinlikleri ile renkleri daha yakından tanıyacağız.
Yap Boz
Sekizinci ve son ana başlığımız altında da ünlü tabloların bulunduğu bir yaz boz, eğlenceli bir Tangram, renkli blokları kaydırarak kırmızı renkli bloku dışarı çıkaracağımız bir bulmaca, renkli halkaları aynı sırada olacak şekilde diğer tarafa taşıdığımız Hanoi köprüsü oyunları, vinç ile şekilleri taşıyarak verilen modeli oluşturma, resimli sudoku ve sayı dizmece oyunu bulunmaktadır. GCompris ve onun altında bulunan eğlenceli tüm etkinlikleri deneyerek çocuklarımızın gelişimine biraz daha katkı sağlayabiliriz.
Bazı etkinlik ve oyunların basit veya sıkıcı olduğunu düşünsek de, çocuklarımızın bu etkinliği neşe ile gerçekleştirmelerinde onlara yardımcı olmayı unutmayalım…