Geçici İskemik Atak Nedir ve Tedavisi
Geçici İskemik atak ( GIA ) sırasında beyne giden kan miktarında geçici olarak oluşan düşüşten dolayı beyin gerekli olan oksijeni alamaz. Bu durumda kişi felce benzer durumlar göstermeye başlar. Yalnız bu durum felç kadar uzun sürmez. Bu atak birkaç dakika sürer ve bir gün içinde de geçer. Geçici iskemik atağa genel olarak küçük inme denilmektedir. Bu atak bir uyarı niteliğinde olabilir. Geçici iskemik atak hızlı bir şekilde geçtiğinden hastaların birçoğu doktora gitme ihtiyacı duymazlar.
Geçici İskemik Atak Belirtileri
Her hastalıkta olduğu gibi geçici iskemik atakta’da bazı belirtiler oluşur. Bu atağın belirtilerini de şöyle belirtebiliriz. Yüzdeki bazı kaslar felç geçirdiği için yüzün bir tarafı aşağı doğru sarkar. Hastanın gözünde veya ağzında bir sarkma meydana gelebilir. Kişi düzgün bir şekilde gülemez. Kişi kollarını havaya kaldıramaz ve havada tutmada zorlanır. Çünkü felçten dolayı kollarda güçsüzlük ve uyuşukluk meydana gelmiştir. Bu belirtilerin yanında kişi de baş dönmesi, konuşmada meydana gelen güçlük, konuşulanları anlamada meydana gelen güçlük, aşırı derecede baş ağrısı, vücudun bir tarafında güçsüzlük, uyuşma ve genel felç durumu ve daha ciddi durumlarda bilinçte kayıp meydana gelir. Bir ya da iki gözde de meydana gelen ani bir körlük veya çift görme durumu ortaya çıkar. Geçici iskemik atak bulguları genelde geçicidir ve 24 saat içinde ortadan kaybolur. Geçici iskemik atak geçiren hastalarda beynin hangi bölümünün etkilendiğine göre belirtilerde çeşitlilik gösterir.
Geçici İskemik Atak Sebepleri
Beyne giden kanı iki kan damarı sağlamaktadır. Bu damarlar birçok küçük kan damarlarına ayrılır. Bu damar sayesinde bütün beyne kan, glukoz ve oksijen gibi temel besinler gider. Böyle bir durumun meydana gelmesi için bu küçük kan damarlarından bir tanesinin tıkanıp oksijenli kanı gerekli yere iletememesi gerekir. Damar sertleşmesi, atardamarda daralma meydana gelmesidir. Kan hücrelerinin iç taraflarında yağ birikintileri oluşur ve kan hücrelerinin kalınlaşmasına neden olur. Bu durumda kan yeterince hızlı akamaz ve akması sekteye uğrar. Kan pıhtısı oluştuğu zaman oksijen bakımından zengin olan kan beyne gidemez. Kan pıhtısı genelde kalbin durumu, kan durumu, enfeksiyonlar veya emboli sebep olabilmektedir. Çok az rastlansa da beyinde meydana gelen kanamalar geçici İskemik atak sebebi olarak gösterilebilir.
Risk Faktörleri
Değiştirilebilir ve değiştirilemez diye iki gruba ayrılan risk faktörleri vardır. Değiştirilemeyen risk faktörleri arasında; aile geçmişi, yaşın ileri olması, cinsiyet ve etnik kökendir. Ailesinde GIA veya felç geçirmiş kişiler bulunuyorsa bu kişilerde risk oldukça yüksektir. 55 yaşın üzerinde bulunan insanlarda GIA’nın görülme olasılığı oldukça yüksektir. Yaşın ilerlemesi ile riskin artması doğru orantılıdır. Bu atakların erkeklerde görülme olasılığı kadınlara oranla daha fazladır. GIA ataklarının siyah ırklı insanlarda görülme olasılığı daha fazladır. Değiştirilebilen risk faktörleri arasında ise; hipertansiyon, kalp hastalıkları, şah damarı tıkanıklığının olması, sigara kullanımı, hareketsiz bir yaşam tarzının olması, şeker hastalığı, kötü beslenme, kolesterol seviyesi, aşırı şişmanlık ve alkol alımıdır.
Geçici İskemik Atak Tedavisi
Birbiri takip eden felç riski en aza indirilmeye çalışılır. GIA’nın oluşma sebebine göre ilaç verilebilir. Verilecek olan ilacın türü GİA’nın ne kadar ciddi olduğuna ve beynin hangi kısmını etkilediğine göre değişir. Kan damarlarında doku bozukluğu oluştuğu zaman pıhtı hücreleri birleşir ve pıhtı oluştururlar. Bunu engellemek için pıhtı önleyici ilaç verilir. Aspirin ve benzeri ilaçlar kan pıhtısı oluşma riskini azaltırlar. Çökelme önleyici ilaçlar, yüksek tansiyon ve kolesterol ilaçları da kontrollü bir şekilde kullanılmalıdır. Şahdamarı beyne kan götüren ana damardır. İçinde kalıntılar biriktiği zaman bu damarlar sertleşir ve daralma oluşur. Böyle bir durumda kanın ilerlemesi zorlaşır. Ameliyatla şah damarının hasar görmüş kısmı ve damar tıkanıklığına neden olan madde çıkartılır.
