Süt Alerjisi Neden Olur ve Tedavisi
Sütte bulunan proteinlere karşı vücudun verdiği anormal tepkilerdir. Bu besin maddesi çocuklarda alerjiye yol açan gıdaların başında gelmektedir. Bağışıklık sistemi süt proteinlerine karşı alerji antikorları üretir. İltihap hücrelerini harekete geçirir ya da bunların bir bileşimi ile tepkisini gösterir. Süt alerjisi özellikle erken bebeklik ve çocukluk çağında inek sütü ile beslenen çocuklarda gözlenir. Sadece anne sütü emen çocuklarda bu durum oldukça az görülür. Annenin inek sütü içmesi ya da inek sütünden yapılan yiyecekler yemesi anne sütüne geçerek etkisini gösterir. Süt alerjisi çocuk büyüdükçe ve çocuğun bağışıklık sistemi geliştikçe herhangi bir tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçer. Süte karşı alerjisi bulunan çocuklarda ileri zamanlarda astım hastalığının görülme olasılığı fazladır.
Süte karşı alerji gösteren çocukların başka memelilerin ve başka besinlere karşı da alerjisi olabilir. Küçük çocuklarda alerji genelde hayvansal kaynaklı olurken, 6 yaşından büyük çocuklarda görülen alerjiler bitki kaynaklı olabilmektedir. Bu tür çocukların ailelerinde astım, saman nezlesi ve besin alerjisi gibi alerjik hastalıklar çok sık rastlanılır.
Süt Alerjisi Sebebi
Sütün içinde 25’ten fazla protein bulunmaktadır. Bazı kişiler bu proteinlerden sadece birine karşı tepki gösterirken bazıları birçok proteine karşı tepki gösterir. Süt proteinleri genelde iki grupta değerlendirilir. Bunlar kazein ve whey maddeleridir. Kazein, sütteki proteinlerin %80 kısmını oluşturur ve süte süt görünümünü verir. Sütün whey bölümünde ise sütte bulunan proteinlerin sadece %20 si bulunur.
Süt Alerjisi Belirtileri
Süt alerjisinin belirtileri sütün içilmesinin hemen arkasından ortaya çıkar ve oldukça değişkenlik gösterir. Bu durumda hedef organ sadece deri, sindirim ve solunum sistemi olabildiği gibi çoğu zamanlarda birden fazla organ zarar görebilir. Süt alerjisi sırasında mide ve bağırsak sistemi belirtileri arasında; mide bulantısı, kusma, kramp şeklinde olan karın ağrıları, ishal, karında bölgesinde şişkinlik ve gaz görülür. Deride ortaya çıkan alerji belirtileri arasında; halk arasında da yaygın bilinen kurdeşen adı verilen döküntüler ve egzama hastalığıdır. Bazen yüzde ve göz kapaklarında ödem de görülebilmektedir. Alerjiye bağlı olarak solunum sisteminin verdiği belirtiler oldukça nadirdir sadece astım krizi ve alerjik nezle olarak kendini belli eder. Bebeklerin çok azında anaflaksi gibi kötü bir durum ortaya çıkabilir. Bu durumun ortaya çıkması sütün içilmesinden hemen sonra olur. Bebekte, yüz, dudak ve dil bölümünde şişmeler, hırıltı, nefes almada zorlanma, döküntülerin kaşıntılı olması, yaygın kabarcıklar ve şiddetli bir şekilde kusma görülür. Bu durumda acil müdahale gerekmektedir.
Süt Alerjisi Teşhisi
Teşhis sırasında doktor hastanın sağlık geçmişi değerlendirir. Alerji antikorları ile ilgili olarak kişiden kan tahlilleri istenir ve bunun yanında cilde iğne testi uygulanır. Kan tahlillerinde süte karşı meydana gelen alerjiye neden olan özel lgE antikorlarına bakılır. Bu uygulamaların yanında süt alerjisinin olup olmadığını tam olarak öğrenmek için süt belli bir süre içilmemelidir. Bu süre bitiminde süt tekrar içilmelidir.
Süt Alerjisi Tedavisi
Süt alerjisinin kesin bir tedavisi bulunmamakla beraber bu durum ömür boyu da devam etmez. Çocukların büyük bir çoğunluğunda bu durum 3 yaşından sonra kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Eğer belirtiler çocuğu fazlaca rahatsız ediyorsa bu durumda antihistaminik ve kortizon türü ilaçlar kullanmak doğru bir seçim olacaktır. Tedavinin altında yatan ana amaç inek sütünün ve ondan üretilen tüm ürünlerin kullanılmamasıdır. Özel bir ilaç uygulanmaz. İnek sütü anne sütü ile beslenen çocuklarda görülürse anne sütünün kesilmesine gerek yoktur sadece anne, inek sütü ve bundan üretilen besinleri yemeyi kesmelidir.
İnek sütüne karşı alerjisi olan bebeklerde ek besinlere geç başlanması doğru olacaktır. Eğer çocuğun inek sütüne alerjisi var ise manda, keçi ve koyun sütüne de çocuğun alerjisi olabilir. Mama ile beslenen bebeklere inek sütünden yapılan besinler verilmemelidir. diğer bir seçenek olarak da proteinlerin yapı taşlarını oluşturan amino asitlerden hazırlanmış mamalardır fakat bu mamalar fazla tercih edilmemektedir.
