Kripto Paralara Giriş

Sanal para olarak da bilinen Kripto paralar, elektronik ortamda bulunan dijital paralardır.

Bunlardan en çok bilineni 2009 yılında Satoshi Nakamoto rumuzlu bir geliştirici tarafından çıkarılmıştır. Bu kripto paraya Bitcoin adı verilmiştir. Günümüzde Bitcoin hala en popüler dijital para birimi olsa da, artık binlerce farklı kripto para birimi de bulunmaktadır.

Kripto paraların çıkışlarının arkasındaki ana fikir, matematiksel kanıtlara ve kriptografiye dayanan bağımsız ve merkeziyetsiz bir elektronik ödeme sistemidir.

Hergün kullandığımız paralardan farklı olarak, Kripto Paraları basan bir merkez bankası bulunmadığından Merkeziyetsiz bir yapıya sahiptirler.

Bitcoin ve benzeri Kripto paralar, matematiksel formüller kullanan bir bilgisayar ağı tarafından oluşturulurlar. Bitcoin kullanılarak yapılan her bir işlem, dünyanın çeşitli yerlerinde konumlanan bilgisayarlar tarafından onaylanır. Bu sistemden aldığı güç ile de güvenli bir şekilde alışveriş aracı olarak da kullanılır.

Ayrıca geleneksel banka sistemlerinin aksine, yapılan işlemler halka açık bir dijital kayıt defteriyle takip edilir (blockchain). Bitcoin gibi açık kaynak protokollü kripto paraların kodları herkes tarafından görülebilir, bu da şeffaflığın en üst düzeyde olmasına imkan sağlar.

Kripto paralar, internet aracılığıyla doğrudan kişiden kişiye aracı bir kuruma ihtiyaç duymadan gönderilir. Buna eşler arası ağ ya da Peer to Peer denir. Bundan dolayı işlem yapmak hem daha kolay hem de daha az maliyetlidir.

Kripto paraların geçerliliğini ve değerini koruyan bir otorite bulunmaz. Kripto paraların değerini, canlı piyasa dediğimiz arz ve taleplerin olduğu ortamlar belirler. Yani alış ve satış talepleri Kripto paraların fiyatlarını, değerlerini oluştururlar.

Çoğu kripto para birimi ayrıca gizlilik garantisi sunar. Her bireyin kimliği, modern şifreleme teknikleriyle gizlendiği için, özel bilgiler en üst düzeyde koruma altındadır.

Kripto paraların hepsinin kendilerine has özellikleri, mekanizmaları ve çıkış amaçları vardır. Fakat her Kripto paranın kendi Blockchain i yoktur. Bazıları kullanımda olan diğer blockchainler üzerine kurulurken, bazıları ise sıfırdan üretilmiştir.

Üretim Limiti

Kripto paraların çoğunda sınırlı sayıda limit vardır. Bu da maksimum limite ulaştıktan sonra sistem tarafından yenisinin oluşturulamayacağı anlamına gelir . Yani, Bitcoin gibi toplam limiti 21 milyon olan bir birimde, bu rakama ulaşıldığı zaman artık yeni Bitcoin’in oluşturulamayacağı sadece piyasada var olanların el değiştirilebileceği anlamına gelir. Kripto paraların limitleri halka açık bir bilgidir ve kripto paranın ilk oluşturulma aşamasında belirlenir.

Kripto paraların üretimi, Bitcoin de dahil olmak üzere çoğu madencilik işlemine dayanır. Bu şekilde piyasada ki limiti yavaş ve kontrollü bir şekilde artar. Blockchain üzerindeki her bir işlemin gerçekleşebilmesi için bu işlemlerin ait olduğu bloğun çok sayıda bilgisayar tarafından onaylanması gerekir. Madencilik adı verilen bu onaylama işlemi güçlü bilgisayarlar tarafından yapılabildiği için, bu işlemleri yapan bilgisayar sahipleri onayladıkları her bir işlem karşılığında Bitcoin kazanarak ödüllendirilmiş olurlar. Bu işlem hem Bitcoin transfer işlemlerinin güvenle yapılmasını sağlarken, hem de piyasaya yeni Bitcoin sürülmesine imkan verir. Örneğin; her bir Bitcoin bloğu için gereken iş miktarı ağ tarafından otomatik olarak belirlenir ve böylece madencilikle kazanılabilecek Bitcoin miktarı belirlenir ve Bitcoinler de her zaman limitli oranda üretilir.

2Kripto Paraların Avantajları

Geleneksel Paralara Göre Avantajları

 

  • Evrenseldir, her ülkede anlaşmalı yerlerde kullanılabilir,
  • Gizlilik garantisi sunar,
  • Transferlerde, banka gibi aracı Kuruma ihtiyaç olmadığından daha az maliyetlidir,
  • Tüm işlemler SMS atmak kadar kolaydır,
  • Merkeziyetsiz yapısından dolayı, hesabınıza bloke konmaz,
  • Ön koşulu ve limiti yoktur, istediğiniz tutarlarda işlem yapılabilir,
  • Anlaşmalı yerlerde para yerine geçer ve alışverişlerinizi ödeme imkanı sunar.

3Kripto Paranın Çıkışı

DigiCash Inc. – Elektronik Paralar

Çoğu kişinin kripto para denildiğinde akıllarına ilk gelen , ilk kripto para olan Bitcoin ‘dir. Ancak , Bitcoin ‘nin gizemli kurucusu Satoshi Nakamoto, dünyanın ilk kripto para birimini yarattığında, aslında bir para birimi icat etmeyi amaçlamıyordu.

Dijital Para, Bitcoin‘den çok öncede var olan bir kavramdır. Buna en önemli örnek DigiCash İnc. adı verilen ve 1989 yılında dünyanın en yaygın kullanılan dijital para birimini yaratmak için kurulan şirkettir. Digicash, kurucusu tarafından geliştirilen bir dizi şifreleme protokolü nedeniyle isimsiz olmaları bakımından benzersizdi. Fakat şirket 1998 yılında iflasını istemek durumunda kaldı.

Bundan tam 10 yıl sonra 2008’de Satoshi Nakamoto olarak bilinen gizemli bir geliştirici tarafından “whitepaper”* da yayınlanan merkezi olmayan ve eşler arası elektronik para sistemi hakkında projesini yayınladı. 2009 yılında da Bitcoin projesini hayata geçirdi. Bitcoin, işlevsel bir şifreleme para biriminin ilk örneğiydi.

*Whitepaper: Bir blockchain projesinin başlamasından önce ya da bir ICO ( İlk para arzı teklifi ) başlatılmadan önce , projenin amaçlarının ve bunlara nasıl ulaşılacağının yol haritasının açıklandığı belgedir.

4Satoshi Nakamoto Kimdir?

Gizemli Geliştirici(ler)

Satoshi Nakamoto, Bitcoin projesinin mimarı, mucidi olarak bilinen kişi ya da grupların kullandığı isimdir.

2008 yılında Bitcoin olarak adlandırılan merkezi olmayan ve eşler arası elektronik para sistemini whitepaper * da tanımlayan bir kriptografi listesi göndermiştir. 3 Ocak 2009 yılında da ilk Bitcoin bloğu Satoshi Nakamoto tarafından çıkarılmıştır.

Kısa sürede tüm dünyayı etkileyen Blockchain veri tabanının ve Bitcoin teknolojisinin gizem kurucusu olarak nam salsada gerçekte kim ya da kimler olduğu bilinmemektedir.

Satoshi Nakamoto, çalışmalarına 2007 de Bitcoin sisteminin kodlarını yazarak başladı. 2010 yılı ortalarına kadar da diğer yazılımcılarla birlikte Bitcoin yazılımını geliştirmeye devam etti. Bu dönemde kaynak kodu deposu ve ağ uyarı anahtarını Gavin Andresen ‘a ; Bitcoin ile ilişkili bazı alan adlarını ise Bitcoin topluluğunun önde gelen üyelerine teslim etti ve kurduğu projeden ayrıldı. Ayrılmadan önce kaynak kodundaki tüm değişiklikleri bizzat kendisi yapmıştır.

Bitcoinin anonimliği ile Satoshi Nakamoto kim olduğunun bilinememesi özdeş kavram olarak değerlendirilmektedir.

Kaynak: “Bitay Teknoloji A.Ş. – Bitay Akademi” https://www.bitay.com


Yemliha Toker
Profesyonel SEO Uzmanı ve E-ticaret uzmanıyım. https://yemlihatoker.com web adresim aracılığı ile SEO hakkında yanlış bilinen gerçekleri bildirmek ve SEO'yu öğrenmek isteyen herkese yardımcı olmaya çalışıyorum.