GIMP, özgür yazılım dünyasının bizlere armağan ettiği bir resim işleme ve fotoğraf düzenleme uygulamasıdır. Pehlivan gibi pazıları vardır. Neredeyse piyasada bulunan grafik işlemeyle ilgili bütün dosya biçimlerine hakimdir.
Kurulum
GIMP, Pardus ile öntanımlı olarak kurulu gelir. Eğer kaldırdıysanız, “Paket Yöneticisi”ni açıyor ve arama çubuğuna “GIMP” yazıyoruz. Sonuçlarda çıkan “GIMP” isimli paketi seçiyor ve “Paket(ler)i Kur” düğmesine basıyoruz.
İlk Karşılaşma
Kurulumunuzu bitirdikten sonra sakin olun, çünkü diğer grafik düzenleme yazılımlarıyla vakit geçirdiyseniz pek alışık olmadığınız bir arayüzle karşılaşacaksınız. Programı açtığınız zaman fark edeceksiniz ki GIMP, çok parçalı bir yapıya sahip :). Bu durum kimilerine göre bir avantaj (ben de yavaş yavaş öyle düşünmeye başladım), kimilerine göre ise gereksiz bir karmaşa.
Yukarıdaki ekran görüntüsü, GIMP’i ilk açtığınızda karşınıza çıkacak olan görüntülerden biridir. Üzerinde Araç Kutusu yazan pencere bizim “Ana Penceremiz”. Ortadaki pencereyse “GIMP Hakkında” penceresi. En sağ taraftakiyse, bize sık sık lazım olacak olan özelliklerin bir araya getirildiği bir pencere. Hemen şunu söyleyebilirim, GIMP arayüzünün bir standardı yok. Kullanıcıya ara birimde değişiklik yapmaya o kadar çok izin veriyor ki herkesin farklı bir GIMP’i oluyor. Birazdan biz de ara birimi biraz modifiye edecek ve bize en rahat, en kolay hizmet verecek GIMP’i yaratmaya çalışacağız.
GIMP’e Ayar Çekelim
Şimdi sağ taraftaki pencereyi kapatın. Hem gereksiz yer kaplıyor hem de içinde pek sık kullanmadığınız düğmeleri barındırıyor. GIMP penceresine odaklanalım ve aşağı tarafa birkaç sekme ekleyelim. GIMP ana penceresi içerisindeki “Bu Sekmeyi Yapılandır” düğmesine basıp (bu düğme GIMP ana penceresinin orta sağ tarafında küçücük bir şey , ekran görüntüsündeki 1 numara) oradan “Sekme Ekle” seçeneğine tıklayın. Karşınıza bir sürü seçenek gelecek. Bunları tek tek açıklamaya ihtiyaç duymuyorum çünkü isimleri yeterince açıklıyor kendilerini. Siz yine de biraz kurcalayın, kendinize göre eklemeler ya da çıkarmalar yapabilirsiniz. Benim tavsiyem, şimdilik Katmanlar, Seçim Düzenleyici ve Yollar sekmelerini eklemenizdir.
Isınma Turları
Dosya Açmak, Düzenlemek ve Kaydetmek
Basit bir örnek yaparak size GIMP’in nasıl kullanılacağı hakkında bir fikir vermeye çalışarak başlayayım. GIMP penceresi içerisinde Dosya menüsünden “Aç…” ı seçelim. Yeri gelmişken söyleyeyim bundan sonra menü güzergahlarını kısaltmak adına, “Dosya > Aç…” şeklinde yazacağım. Elimizde kocaman renkli bir resim olduğunu bunu biraz küçültmek istediğimizi ve siyah-beyaz hale getirmek istediğimizi düşünelim. Karşımıza gelen diyalogda düzenleyeceğimiz resim dosyasını seçtikten sonra “Aç” düğmesine basıyoruz. Dosya açmayı başardıysanız (ki eminim başarmışsınızdır) karşınızda aşağıdakine benzer bir görünüm oluşacak. Şimdi gelin buradaki alanların ne işe yaradığını biraz daha ayrıntılı bir şekilde açıklayalım.
1: GIMP Menüleri
Resim Penceresi menüsü
- Dosya: Dosya açma, kaydetme, yeni resim oluşturma gibi seçenekler
- Düzenle: Kopyalama, yapıştırma, geri alma gibi işlemler.
- Seç: Seçim alanları ile ilgili komutlar içerir.
- Görünüm: Çeşitli görsel seçenekleri değiştirebilmenizi sağlar
- Resim: Resimle ilgili genel işlemleri (döndürme, boyutlandırma, kırpma gibi) yapmanızı sağlar
- Katman: Katmanlarla ilgili işlemler yapmanızı (yeni katman oluşturmak, katman maskesi eklemek, katmanı ölçeklendirmek vs.).
- Renkler: Renklerle ilgili seçenekler burada yer alır (renksizleştirme, resmin aydınlığı ile oynama, gölgeleri sertleştirme gibi işlemler).
- Araçlar: Burada GIMP penceresi içerisinde daha önce bahsettiğimiz araç kutusunun bir kopyasını menü olarak görüyoruz.
- Filtreler: Burada resimlerimize uygulayabileceğimiz 50’nin üzerinde filtre var.
- Pencereler: Yeni pencere oluşturmak istediğimizde bu alanı kullanırız. Örneğin yazı tipleri penceresini açıp sahip olduğumuz yazı tiplerini ayrı bir pencerede listeleyebiliriz.
2: Araç Kutusu
Burada resimleri düzenlerken kullanacağınız çeşitli kesme, çırpma, silme, çizme, bulandırma vs. gibi araçlar var. Hemen bir deneme yapmak için boya fırçası şeklindeki düğmeye tıklayıp, resim içerisine birkaç karalama yapabilirsiniz. Korkmanıza gerek yok, zira GIMP sonsuz sayıda geri alma yapabiliyor. Ctrl + Z tuşlarına basarak resmi eski haline getirmeyi unutmayın.
3: Renk Seçimi
Gördüğünüz gibi bir kırmızı kare bir de onun arkasında bulunan beyaz karemiz var. Kırmızı olan (önde duran) kare bizim ön plan rengimiz, arkasındaki beyazsa arka plan rengimizdir. Bu karelerin üzerine tıklayarak renk seçimi iletişim penceresini getirip renk değişikliği yapabiliriz.
4: Sekmeler
GIMP çok esnektir. Biz “GIMP’e Ayar Çekelim” adlı bölümde GIMP pencerelerinden birini iptal edip GIMP’in ana penceresi içerisine sekmeler altına gömdük. Buradaki sekmeler eklenebilir çıkarılabilir ve pencere dışına çıkarılabilir.
5: Katmanlar
Burada, çalışmanızı oluşturan katmanları görebilir, düzenleyebilir ve kontrol edebilirsiniz. Her katmana ayrı ayrı efekt verebilir, birbiriyle birleştirebilir ve bir süreliğine görünmez yapabilirsiniz.
6: Katman Düğmeleri
Bu bölümde katmanlarla ilgili sık yapılan işlemlere ait düğmeleri bulabilirsiniz. Yeni katman oluşturma, katmanların sırasını değiştirme, katmanları klonlama, yapıştırılan katmanları yeni bir katmana çevirme, katmanları silme buradaki düğmelere atanmış işlevlerdir.
7: Uzunluk Birimi
Bu aşağı düşen menüyü açtığınızda px, inç, mm gibi uzunluk birimleri göreceksiniz. Bunlar resmin etrafında gördüğünüz cetvellerin ve bilgilendirme alanlarının kullandığı birimi değiştirmek için kullanılır (resim üzerinde herhangi etkisi yoktur).
8: Yakınlaştırma Bilgisi
Burada resme yakından ve uzaktan bakabiliriz. Buradaki 66.7% ifadesi, resme 66.7% oranında küçültülmüş olarak baktığımızı ifade eder.
GIMP Yeni Şekil
Yazımızın ilk başlarında da bahsettiğimiz gibi GIMP arayüzünün bir standardı yok. Kullanıcıya arabirimde değişiklik yapmaya o kadar çok izin veriyor ki herkesin farklı bir GIMP’i oluyor. Siz de resimdeki gibi bir GIMP’e sahip olmak istiyorsanız okumaya devam edebilirsiniz.
Araç Kutusundaki tüm sekmeleri kapatın ve araç çubuğunu yeniden boyutlandırarak ekran görüntüsündeki gibi yapın. GIMP’i, ilk başta, açıldığında sağ taraftaki kutuyu kapamanızı söylemiştik, eğer kapattıysanız ve GIMP üzerinde hiçbir sekme kalmadıysa Ctrl + L tuşlarına basarak Katmanlar sekmesini açın, ardından GIMP’e Ayar Çekelim bölümündeki yazılanları uygulayarak resimdeki gibi yeniden oluşturun.
Burada anlattıklarımın GIMP hakkında fikir sahibi olmanız için yeterli olduğunu düşünüyorum. Çeşitli çalışmalar yapmaya başlamak için GIMP dersleri bölümünü ziyaret edebilirsiniz.
Sözlük
İmaj (Image)
En basit anlamda üzerinde çalıştığımız piksellerden oluşan resme denir. Biraz daha netleştirmek gerekirse imajları, sayfaları şeffaf bir kitap olarak düşünün. Her sayfanın üzerine çeşitli küçük resimler çizdiğinizi ve o sayfaları üst üste koyunca büyük olan resmin ortaya çıktığını düşünün.
Katman (Layer)
Eğer imajı bir kitap olarak düşünürsek katmanı da bu kitabın sayfaları olarak düşünebiliriz. Bir katman opak ya da şeffaf olabilir ve opaklığı ayarlanabilir. Örneğin, bir sinema manzarasının üzerine opaklığı %50 olan bir insan resmi ekleyip o kişinin hayalet gibi gözükmesini sağlayabilirsiniz.
Kanal (Channel)
Katmanlar (ve dolayısıyla imaj) piksellerden oluşur. Bu pikseller toplam 4 değer üzerinden kaydedilir. Bildiğiniz gibi doğadaki bütün renkler 3 ana rengin çeşitli oranlarda karışımından oluşur. Bilgisayarlar da bu “RGB” dediğimiz kırmızı, yeşil ve mavi değerlerinin bir araya gelmesinden bir pikselin rengi oluşur. GIMP’te buna bir de A kanalı eklenir. A kanalı alfa kanalıdır ve pikselin opaklığını (şeffaflığını) kaydeder. Bu bahsettiğimiz kanallar 8 bit’lik değerler halinde işlenirler yani RGB ve A kanalları “0 ile 255” arası bir değer alarak bir pikselin rengini ve opaklığını belirler.
Seçim (Selection)
Bazen bir efekt uygulamak istediğinizde resmin sadece belirli bir bölümü etkilensin ve bir çizim yaparken fırça belirli bir alanı boyasın ya da diğer yerlere taşmasın istersiniz. Bu gibi durumlarda “Seçim”ler devreye giriyor. GIMP araçları, çeşitli yöntemlerle oluşturduğunuz seçimler içerisine etki eder.
Eklentiler ve Betikler Plug-in , Script
GIMP içerisinde işimizi kolaylaştıracak çok sayıda küçük programcıkla birlikte gelir. Eğer programcılıktan anlıyorsanız GIMP’e kendi işlerinizi kolaylaştıracak işlevler kazandırabilirsiniz. Eğer programcılığa yabancıysanız, GIMP’in kendine ait betik dili olan script-fu’yu kullanmak gayet basit. Ayrıca, Python diline aşina olanlar python-fu’yu da kullanabilirler. Tabii tüm bunların dışında Pardus depolarındaki GIMP eklenti paketlerini de yükleyebilirsiniz.