Şirket türüne karar vermek ticari faaliyette bulunmak isteyen kişilerin vermesi gereken en önemli karardır. Ancak limited şirket kurmak ve anonim şirket kurmak farklı avantajlar ve dezavantajlar getirdiğinden karar verme süreci zorlu olabilir. Limited şirket kurmak ve anonim şirket kurmak kuruluş prosedürleri açısından da farklılık göstermektedir. Bu nedenle girişimciler ticari faaliyetlerini yürütecekleri şirketi kurma aşamasında seçim yapmadan önce faaliyet alanlarına, ticari beklentilerine ve daha birçok farklı etkene göre farklı şirket türlerinin avantajlarını ve dezavantajlarını değerlendirerek karar vermelidir.
Limited Şirket Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Ülkemiz kanunları nezdinde ticari şirketler sermaye şirketleri ve şahıs şirketleri olarak ikiye ayrılır. Şahıs şirketleri bireysel olarak kurulurken sermaye şirketleri anonim şirket ve limited şirket olarak sınıflandırılabilir.
Limited şirket ülkemizde kuruluşu en çok tercih edilen şirket türleri arasında ilk sıralarda yer alır. Yatırımcılar açısından limited şirket kurmak pek çok yönden faydalı bir tercih olarak kabul edilir. Limited şirketin kuruluş aşamalarının anonim şirkete göre daha kolay olması, kuruluş için gereken ana sermaye miktarının daha düşük olması ve limited şirket kuruluşunun tek kişi ile dahi yapılabilmesi girişimcilerin limited şirket kurmayı sık tercih etmesinin en önemli nedenleri arasında sayılabilir. Aynı zamanda limited şirket kurmak için gereken kuruluş maliyeti de anonim şirkete oranla daha azdır. Çoklu ortaklık yapısına sahip olabilmesi nedeniyle maliyetlerin paylaşılması mümkün olduğu gibi zaman içinde ortaklık sayısının artmasına bağlı olarak şirketin büyütülebilmesi gibi avantajlar da limited şirket türü tarafından sağlanmaktadır.
Sigortacılık ve bankacılık dışında yasal olarak uygun olan tüm ticari faaliyetler için limited şirket kurulabilir. Limited şirket şahıs şirketlerine göre daha prestijli olmasının yanı sıra kurumsal yapıya daha uygun bir şirket türü olarak ön plana çıkar. Ayrıca resmi kurumlar ve bankalar nezdinde de limited şirketlerin daha güvenilir olduğu kabul edilir. Limited şirketler nezdinde gerçekleştirilen ekonomik faaliyetler sabit bir oran üzerinden vergilendirilir. Limited şirket kurmak için ödenmesi gereken şirket kurulum ücreti; limited şirkette bulunacak ortakların ve müdürlerin sayısına, hangi şehirde kurulum yapıldığına, kira bedeline ve hangi sektörde faaliyet gösterileceğine bağlı olarak değişiklik gösterebildiğinden limited şirket kuruluşu öncesinde muhasebeci ile görüşülüp detaylı bilgi alınması daha doğru bir adım olacaktır.
Anonim Şirket Kaç Ortak Olmak Zorundadır?
Anonim şirketlerin sermayesi belirli ve paylara bölünmüştür. Aynı zamanda borçlarına karşı sorumlulukları sadece şirketin mal varlığı ile sınırlıdır. Anonim şirket pay sahipleri ise taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlı olacak şekilde sorumludur. Limited şirketlerden farklı olan noktaları anonim şirketlerin kanunen izin verilen her türlü amaç ve konu için kurulabiliyor olmalarıdır. Anonim şirketler çoğunluk esası ile yönetilirler. Bunun yanı sıra hisse senedi ve tahvil gibi menkul kıymetler çıkarma hakları da vardır.
Anonim şirket bir ya da birden fazla kurucu tarafından kurulabilir. Ülkemiz kanunlarıyla yapılan düzenlemeler sonucunda tek kişi de anonim şirket kuruluşu yapabilir. Hisse devrinin kolay bir şekilde yapılabildiği anonim şirketlerin menkul kıymet olarak el değiştirilmesi de mümkündür. Ancak anonim şirketin kuruluş işlemleri esnasında mal ya da eşya gibi ayni olarak koyulan sermaye karşılığı sahip olunan hisse senetleri varsa bu özellikteki hisse senetleri iki yıldan önce satılamaz.
Anonim şirketler Kurumlar Vergisi mükellefidirler. Şirketin tüzel kişiliği de Kurumlar Vergisi muhatabıdır. Ticaret Sicil Müdürlüğü’nde tescil işlemlerinin tamamlanmasıyla birlikte anonim şirketlerin tüzel kişiliği meydana gelir. Ancak borçlara karşı sorumluluk sadece tüzel kişiliğin mal varlığı ile sınırlı olma özelliğine sahiptir. Anonim şirketler her ne kadar hisse senedi ile temsil edilebilse de hamiline yazılı hisse senetlerinin çıkarılması için şirket sermayesinin tamamının ödenmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
Anonim şirket kuruluşunun yapılması için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan izin alınmalıdır. Ayrıca kuruluşu izleyen 30 gün içinde şirketin merkez adresinde bulunan Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne anonim şirket tescil ettirilmelidir. Bu işlemin ardından anonim şirketin tescili Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilerek süreç tamamlanır.
Anonim şirketler Kurumlar Vergisi mükellefi olarak elektronik ortamda beyanname verebilirler. Vergi matrahının %20’si oranındaki Kurumlar Vergisi’ne ilaveten anonim şirketler şirket çalışanları ve gerçek kişilerden aldıkları serbest meslek hizmetleriyle kiraladıkları iş yerleri için muhtasar beyanname vermekle ve gelir vergisi stopajı ödemekle yükümlüdürler. Çalışan sayısına göre muhtasar beyannameler farklı periyotlarda verilebilir. Çalışan sayısının 10 kişinin altında olması durumunda üç ayda bir, 10 kişiden fazla olması durumunda ise ayda 1 muhtasar beyannamesi verilebilir. Bunun yanı sıra ayda bir Damga Vergisi Beyannamesi ve Katma Değer Vergisi beyannamesiyle her 3 ayda bir Geçici Kurumlar Vergisi Beyannamesi ibraz etmelidirler. Tüm bunlara ek olarak verilen beyannamelerle ilgili olarak anonim şirketlerin maktu Damga Vergisi ödeme yükümlülüğü bulunur. Ayrıca anonim şirketlerin dağıttıkları kar payları üzerinden %15 oranında Gelir Vergisi Stopajı ödemesi yapması gerekir.