Çocuklara Tuvalet Eğitimini Vermeye Hazır Mısınız?
Yazın gelmesiyle birlikte, çocuklara tuvalet eğitimini vermenin zamanı da gelmiş olabilir. Önemli olan verilecek olan bu eğitime çocuk hazır mıdır? Bu gelişim basamağı sürecinde dikkat edilmesi gereken püf noktaları nelerdir? Uzman Psikolog Şeyma Çavuşoğlu’nun, konuyla ilgili verdiği bilgiler şu şekilde aktarılmaktadır.
Çocuklar Kaç Yaşında Tuvalet Eğitimi Alabilir?
Uzman Psikolog Şeyma Çavuşoğlu: “Araştırmalara baktığımızda genel olarak kız çocuklarının 23 aylıkken, erkek çocuklarının da 25 ay civarında tuvalet alışkanlığı edinme konusuna meraklı hale geldikleri ve fizyolojik olarak da hazır oldukları görülmektedir.” diyerek konuya açıklık getirmektedir. Ayrıca kız çocuklarının 33 aylık olduklarında, erkek çocuklarınınsa 37 aylık olduklarında tuvalet eğitimini tamamlamış olabileceklerini belirtiyor. Uygun olan, çocukların bu yaşlara gelene kadar tuvalet alışkanlıklarını kazanmış olmalarıdır. Ancak çocukların gelişim hızlarının birbirinden farklı olması sebebiyle, birtakım farklılıkların yaşanması da olasıdır.
Tuvalet Eğitimine Başlamanın Sakıncalı Olduğu Durumlar
Tuvalet eğitimi kazandırma süreci, ebeveynler için olduğu kadar çocuklar içinde zorlu bir süreçtir. Kreşe başlanması, memenin kesilmesi, taşınma yada boşanma gibi büyük değişimlerin yaşanması; öncesi yada esnasında bu eğitime başlamak uygun bir zaman değildir. Tuvalet eğitimine başlanması için; çocuğun buna hazır olmasının yanında, zamanlamanın da çocuk için uygun bir dönemde olmasına dikkat edilmelidir. Çünkü tuvalet alışkanlığını edinmek, kimi çocuklar için daha zor bir görev olabilmektedir. Bu dönemde ebeveynin tutarlı ve sabırlı davranmaya özen göstermesi gerekmektedir.
Tuvalet Eğitimi Sürecinde Dikkat edilmesi Gerekenler
Evdeyken de dışarıdayken de çocuğa tutarlı davranılmalıdır. Yani; ev dışında çocuğun altına bez takıp, evde sadece iç çamaşırı ile gezmesine izin vermek; çocukların aklını karıştıran bir davranış olacaktır. Ebeveyne düşen; tutarlı davranıp, çocuğun sizden ne yönde beklentide olduğunuzu anlamaya çalışması için yardımcı olmalısınız.
Tuvalet eğitiminin kazandırılmaya çalışıldığı dönemde, tabi ki birtakım aksaklıklar ve kazalar yaşanacaktır. Bu durum olağandır. Çocuğun altına kaçırdığı durumlarda, ebeveynin ve ona bakan kişilerin nasıl tepki verdikleri son derece önem kazanmaktadır. Böyle bir durumla karşılaşıldığı zaman kesinlikle sert tepki verilmemeli, yargılayıcı cümleler kurulmaktan kaçınılmalı, çocukta kaygı yaratabilecek olan ”Sana söylemiştim.”, ” Artık büyüdün, bebek gibi altına yapma.” gibi cümleler kesinlikle kullanılmalıdır. Bu tarz söylemler yerine; ”Sorun değil, böyle kazalar olabilir.” yada ”Bugün böyle oldu ama yarın daha dikkatli olalım.” gibi onu cesaretlendiren ve onu kırmayacak cümleler kurmaya dikkat edilmelidir. Bu alışkanlığın kazandırılması aşamasında, cesaretlendirme çok önemli bir faktördür. Unutulmamalıdır ki; hata yapmak insanlar için son derece olası bir durumdur. Özellikle öğrenme süreci hata yapılmadan tamamlanmaz.
Tuvalet Alışkanlığı Edinmenin En Sağlıklı Yolu
Öncelikle yapılması gereken; sık aralıklarla, çocuğa tuvaletinin geldiğini zaman belirtmesi gerektiğinin hatırlatması yapılmalıdır.
Çocuk söylese de söylemese de, sık aralıklarla tuvalete oturtulmalı ve tuvaletini yapması için teşvik edilmelidir.
1 – 2 gün boyunca, saat başı tuvalete oturtulması uygun olacaktır. Zamanla bu aralık uzatılmalıdır. Böylece çocuk, tuvaletinin geldiğini kendisi söylemeye başlayacaktır.
Tuvalet Alışkanlığının Edinilmesine Rağmen Altına Yapma Varsa Ne Yapılmalı?
Çocuğunuz tuvalet alışkanlığını edinmesine rağmen, bir anda altına yapmaya başlarsa; böyle bir durumda, bu duruma neyin sebep olduğu, evin içinde neler olup bittiğinden başlayarak gözden geçirilmelidir.
Tuvalet alışkanlığı 2 – 3 yaşındaki çocukların edindikleri son gelişimsel beceridir. Herhangi bir sorunla karşılaşıldığında, yaşanan gerileme durumu ‘regresyon’ (Örneğin, 4 yaşında olan bir çocuğun, yaşanmış olan bir sorunun üzerine biranda biberondan süt içmek istemesi gibi, kendisini daha güvende hissettiği , önceki dönemlerine dönme isteği.) en hızlı bu noktada görülebilir. Çocuğunuzun rutin yaşamını bozacak ve onda, önceki dönemlerin güvenliğine dönme isteği uyandıracak olan durumların neler olabileceği dikkatlice gözlemlenmeli, hatta gerekli ise profesyonel bir destek alınmalıdır.
Çocuğunuz Tuvalet Eğitimi İçin Hazır Mı?
Eğer çocuğunuz, aşağıda belirtilen işaretlerin çoğunu gösteriyorsa, tuvalet eğitimine başlamak için zaman gelmiş demektir.
Çocuğunuz, ebeveynlerinin tuvaletini kullanmasıyla ilgilenmeye başladıysa ve sifonu kendisi çekmek için can atıyor ve heyecanlanıyorsa,
Bezi kirlendiği zaman, huzursuz oluyor ve hemen değiştirilmesini istiyorsa,
Düzenli olarak, sabahları yada gün içindeki uykularının ardından altını ıslatmamışsa,
Tuvaleti geldiği zaman haber veriyorsa,
Düzenli ve tahmin edilebilir tuvalet yapma periyodu oluşmuşsa, tuvalet eğitimine başlanması uygun olacaktır.
